Op mijn vorige blogbericht kreeg ik kritiek van een online Jehovah’s getuige (JG). Ik zou met het artikel de indruk gewekt hebben dat de JG discussieerde met behulp van bijbelverzen, terwijl ik geen argumenten had op basis van de bijbel. Niets is minder waar, want wij sloegen elkaar voortdurend met bijbelverzen om de oren. Belangrijk in zulke theologische discussies is niet de hoeveelheid bijbelteksten die men op de ander afvuurt, maar of men de pijlen schiet op de juiste manier. De JG schoot ze af met een boog zonder pees en raakte dus geen pepernoot.
Het gevaar van onkunde
Ik studeer theologie met de snelheid van een slak en ik durf mijzelf daarom ook geen expert te noemen. Maar het is mij wel duidelijk hoe christelijke sekten met tenenkrommende theologie kunnen ontstaan. Het is het resultaat van een amateur (enthousiaste liefhebber) theoloog met amateuristische kwaliteiten. Zo zat ik jaren geleden een Grieks-Nederlandse interlineair bijbel te bestuderen of ik niet tot geniale inzichten kon komen. Ik had bijna het gevoel dat Johannes Calvijn mij zou smeken om mijn discipel te mogen worden. Met gebrekkige kennis en een hoop enthousiasme komt men al gauw op theologisch klatergoud.
De JG waarmee ik in gesprek was maakte keer op keer dergelijke blunders. Een voorbeeld.
De JG maakte bijvoorbeeld taalfoutjes. Grieks, de taal van het nieuwe testament kent bijvoorbeeld geen onbepaald lidwoord. Als er geen lidwoord bij staat, dan is het onderwerp onbepaald. Simpel gezegd, kan men Johannes 1:1 vertalen als “In het begin was het woord, het woord was bij God en het woord was een god.” En dit was precies wat de JG beargumenteerde, met een bijbel in haar hand.
Nu ben ik geen Grieks-geleerde, maar ik weet wel dat een David zonder lidwoord, nog steeds de David is en niet een David. Laat het woord voor God nou net zo zijn als namen. Dus: Ja, het kan vertaald worden als ‘een god’, maar kan net zo goed vertaald worden als ‘God’. De JG bouwt een hele christologie op dit grammaticale regeltje en op zo’n manier verliest Christus zijn Goddelijkheid. Omdat de JG één regeltje kent, maar niet de uitzonderingen. Dit is het gevaar van amateurisme, je eigen kunde overschatten. Een aantal verzen later passen ze overigens wel weer de uitzondering toe, dus of het hier een zaak is van onwetendheid of opzettelijkheid laat ik in het midden.
Geloof dan ook niet alles wat wordt verkondigt door christenen, vooral wanneer het afwijkt van de ‘normale’ christelijke leer. Raadpleeg betrouwbare bronnen die jaren- of eeuwenlang hun nut bewezen hebben. Enthousiasme is goed, maar onkundigheid ziet onverharde paden aan als hoofdweg. Wanneer iemand wijst op regels van de Griekse grammatica en Jezus tot een net-geen-God-god degradeert, geloof ‘m niet. Ook niet wanneer iemand vreemde leer verkondigt op basis van Joodse gebruiken, woordstudies, krantenkoppen of YouTube filmpjes. Enthousiaste onkundigen vermomt zich vaak in een gewaad van wijsheid en diepgaande inzichten.